Subscribe Us

WELCOME TO MY WEBSITE "MY YOUTUBE CHANNEL,CLICK ME " youtube.com channe , THANKS FOR

अजिंठा लेणी , अजन्ता गुफाये

 

अजिंठा लेणी माहिती



अजिंठा गुफा महाराष्ट्र स्थित भारतात औरंगाबाद जिल्हात आहे.औंरगाबाद वरुन 100 -११० कि.मी अंतरावर अजन्ता गावापासून 3 कि.मी.घनदाट अरण्यात पाहाडाच्या कुशीत वाघुर नदीच्या परिसरात  लेण्या कोरल्या आहेत .ह्या लेण्या बौद्ध कालीन आहे.द्वितीय.ई.स.पूर्व शतकातील व ई.स.पूर्व चोथे शतक असा प्रदीर्घ कालखंड मध्ये निर्मिल्या गेल्या आहेत ज्या मध्ये  29 लेणी डोंगरात कोरलेल्या आहेत.ह्या  लेण्या वाघुर नदी पात्रा पासून ४० - १०० फुटउंचीवर विस्तीर्ण डोगरात कोरलेल्या आहेत   बौद्ध धर्माच्या वारसा जपणारी प्रदीर्घ कालखंडाची पार्श्वभूमीवर लाभलेली अशा  ऐतिहासिक लेण्या आहेत.

          अजिंठा गुफा पाहण्यासाठी शटल बसणे जावे लागते ह्या बसेस विशेषता आहे अजंता गुफाना ध्वनी व धूर आवाज यांच्या पासून नुकसान पोहचू नये म्हणून वापरण्यात येते 

        अजिंठा लेणीच्या पायथ्याशी मोठ -मोठ्या बँनरवर लेण्या विषयी  माहिती व चित्रे लावलेली आढळतात अर्च्लाजिक इंडिया कडून आपले स्वागत होते .

            पर्यटकाना आकर्षित करणारी भरताच्या जागतिक वारसा म्हणून   आंतरराष्टीय ओळख करून देणारी  वास्तू आहे  येथे अजिंठा लेणी जागतिक वारसा म्हणून युनोस्कोने  १९८३ साली घोषित केले आहे  भारतातील  पहिला जागतिक वारसा म्हणून स्थान आहे जून २०१३ महाराष्ट्रतील सात  आचर्यची  घोषणा करण्यात  त्यापैकी  प्रमुख  आ श्चर्य म्हणून मान मिळाला आहे 


           .जागतिक आंतरराष्पटीय पर्यटणासाठी ठळक वैशिष्टे  म्हणून ओळख करून देणारी लेणी आहे.लेण्यांपैकी एका लेणीचे चित्र भारतीय चलनात २० रुपयाच्या नोटीवर पहावयास मिळते अजिंठा लेण्यामध्ये गोतम बुद्धाच्या विविध भावमुद्रा तसेच बोद्ध तत्वज्ञानाला चित्र स्वरुपात शिल्प कलेचा  अविष्कार आपणास येथे पहावयास मिळतो .अशी अजिंठा लेणी देशी पर्यटकासोबत प्रामुख्याने विदेशी पर्यटकाना अधिक  आकर्षण ठरलेले आहे.चित्र व शिल्प कलेच्या निन्तांत सुंदर अनुभव देणाऱ्या  या लेण्यामधून  त्या काळात वापरण्यात आलेल्या विविध रंगाच्या छटा आपणास पहावयास मिळते .ह्या लेण्याचा शोध मद्ररास इलाख्यातील ब्रिटीश   अधिकारी  जा ँन  स्मित वाघाची शिकार करण्यासाठी गेला होता २८ एप्रिल १८१९ रोजी या लेण्याचा शोध लागला.

              अजिंठा लेणी हि पुरात्त्व विभागाच्या पुराव्या नुसार  हि लेणी दोन वेगवेगळ्या कालखंडात निर्माण केली गेली असावी ९ ,१० १२,१३ व १५  अ हि लेणी हीनयान कालखंडात कोरल्या गेली असावी हा कालखंड ई.पूर्व दुसर्या शतकाच्या सुमारास सुरु झाला ह्या सर्व लेण्यामधून बुद्धाचे दर्शन स्तूप रूपांमध्ये होते .भयाण लेणी हि वाकटक राज्याच्या राजवटीत निर्मिली गेली त्यामुळे त्यास वाकटक लेणी म्हणून संबोधले जाते.वाकटक राज्याच्या -रासा नतर लेण्याचे काम थांबले हि लेणी योजित भवत्तेपासून  वंचित राहली अनेक चीनी पर्यटक पर्यटनासाठी आले असता  अकबराच्या काळात उपलब्ध असलेल्या प्रवसात वर्णनामध्ये या लेण्याचा उल्लेख केलेला आहे.जंगलाने वेढलेल्या असल्यामुळे ह्या लेण्या अज्ञात होत्या या लेण्या निर्मिती करणाऱ्या कलाकारांनी विहार आणि चैत्य अशा दोन प्रकारे या लेण्याची निर्मिती केली आहे.या लेण्याम्धील भिंती आणि छतावर चितारलेले चित्रावरून बुद्धाच्या जीवनावरील प्रसंग आणि अनेक बोद्ध विभूतीचे चित्र आढळते 

जाचक कथा च्या आधरे केलेले कथांचे अंकन येथे दिसून येते शिल्प कलेचा उत्कृष्ट नमुना म्हणून येथील शिल्पे जगभरात मान्यता प्राप्त आहे.येथे मानवी भाव भावना या चित्राचे  वैशिष्टे आहे.

लेण्याचा शोध 

मद्ररास इलाख्यातील ब्रिटीश   अधिकारी  जा ँन  स्मित वाघाची शिकार करण्यासाठी गेला होता २८ एप्रिल १८१९ रोजी या लेण्याचा शोध लागला.

लेण्याचा कालखंड 

ह्या लेण्या बौद्ध कालीन आहे.द्वितीय.ई.स.पूर्व शतकातील व ई.स.पूर्व चोथे शतक असा प्रदीर्घ कालखंड मध्ये निर्मिल्या गेल्या आहेत
अजिंठा लेणी हि पुरात्त्व विभागाच्या पुराव्या नुसार  हि लेणी दोन वेगवेगळ्या कालखंडात निर्माण केली गेली असावी ९ ,१० १२,१३ व १५  अ हि लेणी हीनयान कालखंडात कोरल्या गेली असावी हा कालखंड ई.पूर्व दुसर्या शतकाच्या सुमारास सुरु झाला.
अजिंठा गुफा महाराष्ट्र
अजन्ता गुफाये चित्रफीत

अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र


अजिंठा गुफा महाराष्ट्र

अश्या ह्या महाराष्ट्रची शान असलेल्या अजिंठा लेण्या अद्वितीय शिल्प कलेचा नमुना येथे आपणास पहावयास मिळतो जगातील सर्व पर्यटकांना आकर्षित करतो येथे मोठ्या संख्येने पर्यटक शिल्प कलेचा नमुना पाहण्यासाठी दरवर्षी पर्यटक येतात.अद्भभुत असे खांबावर कोरीव काम व भींतिवरील चित्रे अतिशय सुंदर आहे.पैठणच्या राज्या कडून या लेण्याच्या कामांकरिता आर्थिक पुरवठा होत असे काही लेण्याची कामे आर्थिक पुरवठा न झाल्याने काही लेण्याची कामे अपूर्ण राहिली.




Thanks for watching











टिप्पणी पोस्ट करा

0 टिप्पण्या